Психоделиктарҙың аңға тәьҫир итеү потенциалын тикшергән билдәле аҡыл эйәләре Һәм тикшеренеүселәр Араһында - Алан Уоттс, Тимоти Лири, Ральф Метцнер һәм Рам Дасс. Уларҙың ҡайһы бер докладтары Psychedelic Review журналында баҫылып сыға.
Тарихы
1950-се йылдар дауамында ТӨП киң мәғлүмәт саралары ЛСД тикшеренеүҙәре һәм уны психиатрияла ҡулланыу тураһында күп һанлы хәбәрҙәр баҫтырып сығара. Студент-психолог-өлкән курс студенттары, тикшеренеүҙәренең бер өлөшө булараҡ, лсд-ны осраҡлы ғына ҡабул итәләр һәм уның эффекты тураһында хәбәр итәләр. 1954 йылдан 1959 йылға тиклем Time журналы алты отчет баҫтырып сығара, УНДА ЛСД ыңғай яҡтарҙа һүрәтләнә.
1950-се йылдар уртаһынан Уильям Берроуз, Джек Керуак һәм Аллен Гинзберг кеүек яҙыусылар, каннабис һәм бензедринды ла индереп, наркотиктар ҡабул итә һәм үҙҙәре тураһында яҙабелемлелекте арттырған һәм уларҙы ҡулланыуҙы күпкә популярлаштырған тәжрибә. 1960-сы йылдар башында Тимоти Лири, Алан Уоттс һәм Олдос Хаксли кеүек аң киңәйтеү яҡлылар ЛСД һәм йәштәргә тәрән йоғонто яһаусы башҡа психоделиктарҙың ҡулланылышын әүҙем пропагандалай.
Мәҙәни йоғонтоһо
1960-сы йылдар Калифорнияла, бигерәк тә ЛСД етештереү буйынса беренсе ҙур йәшерен фабрика урынлашҡан Сан-Францискола психоделик йәшәү рәүешенең барлыҡҡа килеүе менән билдәләнә. Шулай уҡ Калифорнияла ЛСД яҡлыларҙың ҡайһы бер төркөмдәре барлыҡҡа килгән. The Merry Pranksters бағыусылары Кислоталы тестар, яҡтылыҡ шоуы, кинопроекция Һәм Grateful Dead импровизацияланған музыкаһы кеүек саралар серияһы үткәрә, уларҙың барыһы Ла ЛСД йоғонтоһонда үтә. Пранкстерҙар АҠШ буйлап турнела йөрөй һәм уға ҙур йоғонто яһайЛСД-ның популярлашыуы.
Шулай уҡ 1960-сы йылдарҙа студенттарҙың беркли һәм вольнодумсыларҙың Сан-Францискоға тартылыуы музыкаль сәхнә барлыҡҡа килтерә, уға фолк-клубтар, ҡәһүәханалар һәм бойондороҡһоҙ радиостанциялар инә. Джаз һәм блюз музыканттары араһында булған наркокультура, шул иҫәптән каннабис, пейот, мескалин һәм ЛСД, фолк - һәм рок-музыканттар араһында тарала башлай.
Шул уҡ дәүерҙә музыканттар наркотикка аҡрынлап һылтана һәм лсд-ның үҙ музыкаһында ҡулланыу тәжрибәһен сағылдыра, был психоделик сәнғәттә, әҙәбиәттә һәм кинола сағылдырыла. Был тенденция АҠШ - та ла, Бөйөк британияла ла фолк-һәм рок-сәхнәләрҙең үҙ-ара йоғонтоһо сиктәрендә параллель рәүештә үҫешә. Поп-музыка психоделик тауыштарҙы индерә башлағас, ул хакимлыҡ итеүсе жанр булып китәкоммерция көсө. Психоделик рок 1960-сы йылдар аҙағында үҙенең сәскә атыуына өлгәшә һәм рок-музыканың өҫтөнлөклө яңғырашы була һәм 1969 йылғы тарихи Вудсток фестивале кеүек фестивалдәрҙә һәм сараларҙа сағылдырылған психоделик мәҙәниәттең төп элементы булып хеҙмәт итә, унда күпселек эре психоделик башҡарыусылар, Шул иҫәптән Джими Хендрикса, Дженис Джоплин, Джефферсона Самолет һәм Сантана сығыш яһай.
ЛСД 1966 йылда аҡш-та һәм Бөйөк Британияла теркәлгән һәм тыйылған. 1960-сы йылдар аҙағында музыканттар психоделиянан байтаҡ баш тарта. Мэнсондың ғаилә ағзалары Тарафынан Beatles йырҙары аҫтында күп һанлы үлтерештәр, шулай уҡ Алтамонтта бушлай концертта ҡара тәнле Үҫмерҙең бысағы менән үлемесле яраланыуы Калифорнияла антиконтркультура таралыуға булышлыҡ итәкире реакция.
Фон
Шулай уҡ галлюциногендар булараҡ билдәле психоделиктар психоактив матдәләр класы булып тора, улар ҡабул итеүҙе, фекерләүҙе һәм эмоцияларҙы үҙгәртә. Улар быуаттар буйына төп халыҡтар тарафынан рухи һәм дауалау маҡсаттарында файҙаланыла, әммә тик 20 быуатта ғына көнбайыш мәҙәниәтендә киң өйрәнелә һәм ҡулланыла башлай.
ЛСД
Иң билдәле психоделиктарҙың береһе-лизергин кислотаһы диэтиламиды (ЛСД), ул беренсе тапҡыр 1938 йылда швейцария химигы Альберт Хофман тарафынан синтезлана. Хофманн уның психоделик үҙенсәлектәрен 1943 йылда таба, һәм 1950-се һәм 1960-сы йылдарҙа психотерапия һәм шәхси тикшеренеү ҡоралы булараҡ тиҙ арала популярлыҡ яулай.
Был Ваҡыт Эсендә Күп кенә билдәле эшмәкәрҙәр, Шул Иҫәптән Яҙыусылар Олдос Хаксли Һәм Аллен Гинзберг, һәмпсихолог Тимоти Лири ЛСД һәм башҡа психоделиктар менән тәжрибә үткәрә башлай. Улар психоделиктарҙы рухи аң-белем таратыуға өлгәшеү һәм аң киңәйтеү сараһы булараҡ ҡулланыуҙы популярлаштырған.
Тикшеренеүҙәр һәм терапия
Психоделиктарҙың терапевтик потенциалын 1950-се йылдарҙа психиатр һәм психоаналитик доктор Хамфри Осмонд өйрәнә. Осмонд һәм УНЫҢ командаһы АЛКОГОЛИЗМДАН яфаланған пациенттарға ЛСД индерә һәм бының күптәргә бойондороҡлолоҡто еңергә ярҙам итеүен асыҡлай. Был бойондороҡлолоҡто һәм башҡа психик ҡаҡшауҙарҙы дауалағанда психоделиктарҙы ҡулланыу буйынса артабанғы тикшеренеүҙәргә килтерә.
1960-сы йылдарҙа психолог доктор Станислав Гроф һәм УНЫҢ коллегалары лсд-ны психотерапия сеанстарында, с пациенттарына ярҙам итеү өсөн ҡуллана башлайтөрлө хәлдәр, шул иҫәптән борсолоу, депрессия һәм травманан һуңғы стресс ҡаҡшауы (ПТСР). Грофтың БИЛДӘЛӘҮЕНСӘ, ЛСД пациенттарға тәрән тамырланған эмоциональ һәм психологик проблемаларға юл асырға ярҙам иткән.
Был ваҡытта күп рәссамдар, яҙыусылар һәм музыканттар психоделиктар менән эксперимент үткәрә башлай, уларҙы ижади потенциалын асыу һәм донъяға яңыса ҡарау ысулы тип ҡарай. Олдос Хакслиның "двери восприятии" китабында уның мескалин менән тәжрибәһеновекле тасуирлана, Ә The Beatles "Lucy in the Sky with Diamonds" йыры, ЛСД тарафынан илһамландырыла, ТИП иҫәпләнгән.
Әммә психоделиктарҙың ҡулланыу даирәһе киңәйгән һайын, уларҙың хәүефһеҙлеге һәм потенциаль енәйәттәре Америка Ҡушма штаттарында енәйәтселекте кәметә бара.1970-се йылдарҙа күп кенә илдәрҙә. Был инде бер нисә тиҫтә йылға һуҙылған фәнни тикшеренеүҙәрҙең туҡталыуына килтерә.
Тик 1990 - сы йылдарҙа ғына психоделиктарҙың фәнни тикшеренеүҙәре әүҙем ингредиент "тылсымлы бәшмәктәр" - псилоцибинды өйрәнеү менән тергеҙелә башлай. Тикшеренеүҙәр күрһәтеүенсә, псилоцибин депрессия, борсолоу һәм ПТСР симптомдарын еңеләйтә ала.
Һуңғы тикшеренеүҙәр психологтарҙың бәйлелекте дауалағанда ҡулланыуына ҡарата ла күп вәғәҙә биреүсе һөҙөмтәләр күрһәтте. 2018 йылда үткәрелгән пилот тикшеренеүе күрһәтеүенсә, псилоцибиндың бер тапҡыр дозаһы ҡатнашыусыларҙың 80 процентына тәмәке ташларға ярҙам иткән, ә 2020 йылғы тикшеренеүҙәр күрһәтеүенсә, псилоцибиндың бер тапҡыр дозаһы ҡатнашыусыларҙың 60 процентында алкоголгә бәйлелекте кәметкән.
Һуңғы йылдарҙа яңырыу күҙәтеләпсихологтар яңы тикшеренеүҙәр менән ҡыҙыҡһына, улар дауалау өҫтөнлөктәренә эйә булырға мөмкин тип фаразлай. 2020 йылда аҙыҡ-түлек һәм медикаменттар сифатын санитар күҙәтеү Идаралығы депрессияны дауалауға резистентлы "Өҙөк терапия" статусын бирә, был был терапияны эшләүҙе һәм ҡайтанан ҡарауҙы тиҙләтә.
Һөҙөмтәлә күпселек тикшеренеүселәр һәм клиницистар психоделиктарҙы өйрәнеүгә һәм ҡулланыуға либераль ҡарашҡа саҡыра. Улар, тикшеренеүҙәргә әлеге сикләүҙәр ғалимдарға был матдәләрҙең терапия потенциалын тулыһынса өйрәнергә ҡамасаулай, тип раҫлай.
Психоделиктарҙың ағымдағы тикшеренеүҙәре әле иртә стадияла булһа ла, был матдәләрҙең психиатрия һәм психик сәләмәтлек өлкәһендә революция яһау потенциалы булыуы асыҡ күренә. Әммә был бик мөһимшуны билдәләп үтергә кәрәк: психологтар хәүефтән мәхрүм ителмәгән һәм тейешле медицина күҙәтеүе үтмәйенсә файҙаланылырға тейеш түгел.
Хәҙерге сикләүҙәргә ҡарамаҫтан, күп кешеләр психоделикты шәхси үҫеш һәм рухи тикшеренеүҙәр өсөн ҡулланыуын дауам итә.
Шулай итеп, психоделиктар быуаттар буйына рухи һәм дауалау маҡсаттарында ҡулланылған. Улар 20 быуатта көнбайыш мәҙәниәтендә популярлыҡ яулай, күп кенә билдәле эшмәкәрҙәр уларҙы ҡулланыу өсөн сығыш яһай. Әммә хәүефһеҙлек күҙлегенән сығып, 1970-се йылдарҙа улар криминализациялана һәм уларҙың терапевтик потенциалын тикшереү туҡтатыла. Һуңғы йылдарҙа психологтарға ҡыҙыҡһыныу арта, ниндәйҙер кимәлдә яңы тикшеренеүҙәр һөҙөмтәһендә улар терапевтик өҫтөнлөктәргә эйә булырға мөмкин тип уйлай.